Marcial: Epigramas, Libro I, II: Al lector informandole dónde vendo mis libros

libro_Jan_van_Eyck_059

Marcial,


Epigramas,


Libro I, II: Ad Lectorem ubi libri venales


Qui tecum cupis esse meos ubicumque libellos
Et comites longae quaeris habere viae,
Hos eme, quos artat brevibus membrana tabellis:
Scrinia da magnis, me manus una capit.
Ne tamen ignores ubi sim venalis, et erres
Urbe vagus tota, me duce certus eris:
Libertum docti Lucensis quaere Secundum
Limina post Pacis Palladiumque forum.

Vocabula:


.
Ubicumque: en cualquier parte
.
Emo: comprar
.
Arto: constreñir, apretar
.
Scrinium: caja, cofre
. Venalis: vendible, que se vende

Al lector para que sepa donde vendo mis libros


Tú, que deseas que mis libros estén contigo en cualquier lugar, y buscas tenerlos como acompañantes de un largo viaje, compra los que con pequeñas tablillas se oprime el pergamino.
Guarda en cofres los grandes, los míos cogen en una sola mano. Pero por si no sabes dónde estoy a la venta, y andes recorriendo toda la ciudad, te conduciré con paso seguro.
Busca a Segundo el liberto del sabio Lucense, tras el Templo de la Paz y el Foro de Palas.

Nota:
  • El Templo de la Paz fue mandado construir por Vespasiano en el 75 d.E. Tras su triunfo en la captura de Jerusalen. El Foro de Palas era el Foro de Nerva, o transitorium, que fue comenzado a construir por Domiciano y completado por Nerva. En el está el templo de Minerva.

Traducción al inglés:

II. TO THE READER; SHOWING WHERE THE AUTHOR'S BOOKS MAY BE PURCHASED.



You who are anxious that my books should be with you everywhere, and desire to have them as companions on a long journey, buy a copy of which the parchment leaves are compressed into a small compass.1 Bestow book-cases upon large volumes; one hand will hold me. But that you may not be ignorant where I am to be bought, and wander in uncertainty over the whole town, you shall, under my guidance, be sure of obtaining me. Seek Secundus, the freedman of the learned Lucensis, behind the Temple of Peace and the Forum of Pallas.

Martial, Epigrams. Mainly based on Bohn's Classical Library (1897).:
http://www.ccel.org/ccel/pearse/morefathers/files/martial_epigrams_book01.htm

Comentario en latín:
Comentario en latín sacado de la obra que está disponible en la web de la Biblioteca Nacional:

M. Valerii Martilais Epigrammata, Paraphrasi et Notis Variorum Selectissimis, ad usum Serenissimi Delphini, interpretatus est Vincentius Collesso, J. C. Numismatibus, Historias atque ritus illustrantibus, exornavit, Lud. Smids, M.D.
Amstelaedami, apud G. Gallet, Praefectum Typographiae Huguetanorum, MDCCI



Qui expetis meos libros versari tecum quovis loco, et optas socios habere longinqui itineris; hos tibi compara, vos membranula stringit tabulis angustis: repone magnos in capsis, una manus me comprendit. Tamen ne te fugiat, ubi sim promercalis, et ne errans discurras per totam civitatem; eris certus me ductore. Investiga Secundum libertum periti Lucensis jusxta templum Pacis et forum Palladis.
Notas

  • Membrana arctat: hoc est qui exiguo volumine sunt compacti. Scribebant antiqui in membranis; & tabellis vel citreis, vel ex alia materia incudebantur libri.
  • Quaere: Bibliopola erat hic Secundus. Turnebus lib 18. Cap 3. Suspicatur in patronorum libertis ordinem quendam suisse, quod alteri apud patronum priorem locum obtinerent: alteri proximum. Judicet lector. Alii Secundi ut sit nomen ipsius patroni: sed sine auctore.
  • Palladium: Ita appellabatur forum Romanum ab aede Palladis quae in eo fuit juxta templum Pacis.
Sobre la historia de la escritura y el libro se puede consultar la página: www.historyofinformation.com y más concretamente: The First Mention of Literary Works Published in Parchment Codices, 84 CE – 86 CE